Pytanie :
Czy apteka ogólnodostępna jest świadczeniodawcą w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122,poz. 696) i czy udziela świadczeń gwarantowanych ?
Odpowiedź:
Zgodnie z przywołaną ustawą świadczeniodawca w ustawie o refundacji leków to świadczeniodawca w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, to samo dotyczy świadczenia gwarantowanego.
Świadczeniodawca natomiast zgodnie z przywołaną ustawą (art. 5 pkt. 41) to :
- a) podmiot wykonujący działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,
- b) osobę fizyczną inną niż wymieniona w lit. a, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej,
c)
- d) podmiot realizujący czynności z zakresu zaopatrzenia w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi;
Środki pomocnicze nie zostały zdefiniowane, ale są one traktowane jako coś innego niż leki i produkty lecznicze, co wynika z ich odrębnego traktowania przez ustawodawcę – przykładowo art. 5 pkt 37 lub 42.
Świadczenie gwarantowane zaś to świadczenie opieki zdrowotnej finansowane w całości lub współfinansowane ze środków publicznych na zasadach i w zakresie określonych w ustawie (art. 5 pkt 35).
W tej ustawie zdefiniowana jest również apteka (art. 5 pkt 2) jako apteka ogólnodostępna lub punkt apteczny, z którymi Fundusz zawarł umowę na wydawanie leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobu medycznego objętych refundacją.
Przedstawione powyżej definicje są bardzo płynne. W moim przekonaniu apteka jest świadczeniodawcą, jeśli idzie o zaopatrzenie w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi. Problem jest również z punktem b – osoba fizyczna inną niż wymieniona w lit. a, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej. Świadczenia zdrowotne rzeczowe (art. 5 pkt 37) to związane z procesem leczenia leki, wyroby medyczne, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi, i środki pomocnicze, zatem farmaceuta jest świadczeniodawcą ale apteka, która funkcjonuje już jako podmiot prawny, świadczeniodawcą nie jest.
Problem też jest z działalnością leczniczą – która w ustawie o działalności leczniczej zinterpretowana jest jako udzielanie świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących
zasady ich wykonywania. Pewną podpowiedź dla interpretacji dają jednak przepisy wprowadzone do ustaw w stosunku do kościołów – albowiem tam jest zapis umożliwiający im wykonywanie działalności leczniczej i prowadzenie aptek – czyli tak, jakby były to dwa zupełnie różne działania.
Ustawodawca jednak odrębnie traktuje świadczeniodawcę i aptekę – w uzasadnieniu wystarczy wskazać art. 191a ustawy o świadczeniach brzmiący rozliczenia ze świadczeniodawcami i aptekami Fundusz realizuje poprzez System Rejestru Usług Medycznych – „RUM – NFZ”, o którym mowa w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.
Powyższe oznacza, że świadczeniodawca i apteka to dwa różne podmioty.
Również ustawa o refundacji interpretuje apteką i świadczeniodawcę oddzielnie (art. 2 pkt 2 i 24).
Olga Dragańska-Kruk
radca prawny